6.05.2024, 14:00Lektura na 3 minuty

Ciekawa gromada kulista sfotografowana przez teleskop Webba

Tym razem Teleskop Jamesa Webba ustrzelił obiekt należący do grona najciekawszych skupisk gwiazd – gromad kulistych.


Grzegorz „Krigor” Karaś

Kula gwiazd – to chyba najprostsza i najbardziej obrazowa definicja gromady kulistej. Mówiąc zaś bardziej rzeczowo, jest to zgrupowanie powiązanych ze sobą grawitacyjnie gwiazd, które razem tworzą w przestrzeni kosmicznej wyraźnie oddzielającą się sferę. Zazwyczaj gromady te liczą od stu tysięcy do miliona gwiazd, największe zaś mogą ich mieścić miliony – co czyni je podobnymi do karłowatych sferoidalnych galaktyk.

Najjaśniejszy z naszej perspektywy obiekt tego typu bez większego problemu dostrzeżemy gołym okiem – to znajdująca się na południowym niebie Omega Centauri. Z Polski można z kolei wypatrywać M13, czyli Gromadę Herkulesa. W sprzyjających okolicznościach również można ją dostrzec bez pomocy optyki, blasku jednak nabiera, gdy posłużymy się lornetką lub nawet niewielkim teleskopem. Obserwatorium Jamesa Webba sfotografowało jednak inny obiekt – NGC 6440.


Gromada kulista NGC 6440 w obiektywie teleskopu Jamesa Webba

Mrowie gwiazd – dosłownie tak to wygląda. NGC 6440 znajduje się w odległości niecałych 28 tys. lat świetlnych od Ziemi i jest daleko poza zasięgiem ludzkiego wzroku. Wyśmienita optyka teleskopu Webba pozwoliła jednak zajrzeć w jej głąb – i tym samym poprawić osiągnięcie teleskopu Hubble’a, dodając do znanej nam już mozaiki gwiazd nowe punkty. Świetne porównanie znajdziecie na udostępnionym przez NASA klipie poniżej.

Widoczna poniżej fotografia powstała przy okazji programu obserwacyjnego mającego na celu badanie gwiazd w gromadach kulistych i znajdujących się w nim pulsarów. Zgromadzone w ten sposób dane wskazują na to, że w gwiazdach gromady kulistej najprawdopodobniej zachodzi proces prowadzący do zmian w obfitości helu i tlenu. Wyniki te otwierają okno na przyszłe, dogłębne badania innych gromad, co z wykorzystaniem poprzednich teleskopów było zwyczajnie niemożliwe.

NGC 6440. Foto: ESA/Webb, NASA & CSA, P. Freire
NGC 6440. Foto: ESA/Webb, NASA & CSA, P. Freire

Zdjęcie w pełnej rozdzielczości 4K i formacie TIF znajdziecie tutaj – uwaga, zajmuje 108 MB. To samo, ale jako bardziej skompresowany JPG – tutaj, ledwie 9 MB. Tutaj zaś możecie zobaczyć zdjęcie tego samego obiektu z Hubble’a i Webba nałożone na siebie.

Fotografia otwierająca: ESA/Webb, NASA & CSA, P. Freire


Bonus: więcej zdjęć z kosmosu

Macie ochotę na więcej fotek i odkryć Teleskopu Jamesa Webba? Koniecznie rzućcie okiem: 

Fabryka gwiazd

Pijane protogwiazdy

Rzadko występujące gwiazdy odnalezione

Najdalsza czarna dziura

Kosmiczny skarbiec

Kolaż galaktyk w podczerwieni

Gwiazdy jak z karabinu

Analiza najdalszych galaktyk

Zielony potwór i ogon kota w kosmosie

Top 10 fotografii z 2023 roku


Czytaj dalej

Redaktor
Grzegorz „Krigor” Karaś

Gdyby mnie ktoś zapytał, ile pracuję w CD-Action, to szczerze mówiąc, nie potrafiłbym odpowiedzieć. Zacząłem na początku studiów i... tak już zostało. Teraz prowadzę działy sprzętowe właśnie w CD-Action oraz w PC Formacie. Poza tym dużo gram: w pracy i dla przyjemności – co cały czas na szczęście sprowadza się do tego samego. Głównie strzelam i cisnę w gry akcji – sieciowo i w singlu. Nie pogardzę też bijatyką, szczególnie jeśli w nazwie ma literki MK, a także rolplejem – czy to tradycyjnym, czy takim bardziej nastawionym na akcję.

Profil
Wpisów589

Obserwujących23

Dyskusja

  • Dodaj komentarz
  • Najlepsze
  • Najnowsze
  • Najstarsze