Cyberpunkowa wycieczka do Warszawy przyszłości. Recenzja książki „Natychmiast to skasuj”

Można się spierać o jakość Cyberpunka 2077, ale raczej nikt nie ma większych wątpliwości co do tego, że dzieło CD Projektu Red znacznie wpłynęło na popularyzację tego nurtu science fiction. Jeszcze przed premierą przygód V ze wszystkich stron zasypywały nas cyberpunkowe gry, książki czy komiksy. Można wręcz odnieść wrażenie, że nagle każdy zapragnął napisać futurystyczną powieść i w jakiś sposób załapać się na hype train jadący do Night City. W przypadku znanego niegdyś z łamów Polygamii Konrada Hildebranda zdaje się jednak, że nie w tym rzecz. Jego debiutancka książka powstawała od lat, a ostatecznie trafiła na rynek w formie ebooka, bez nachalnej promocji wydawnictwa nawiązującej do krzykliwej, żółto-czarnej estetyki.

Czym „Natychmiast to skasuj” wyróżnia się spośród innych pozycji tego typu? Na pierwszy rzut oka to klasyczny cyberpunkowy akcyjniak. Historia rozpoczyna się dość niepozornie od transmisji dwóch streamerów, Vapora i Bohuna. Domorośli hakerzy prowadzą amatorski program dla nielicznej publiczności, a atrakcją najnowszego odcinka ma być grzebanie przy systemie operacyjnym… lodówki. Sprawy przybierają jednak nieoczekiwany obrót i stream kończy się dla jednego z nich tragicznie. Wydawałoby się, że to niszowa sprawa, która nikogo szerzej nie zainteresuje, lecz właśnie ona stanowi punkt wyjścia dla całej historii.

Dalej śledzimy losy Sabiny Cichockiej, niegdyś poważnej dziennikarki śledczej badającej afery elektryzujące cały kraj. Te czasy świetności jednak dawno za nią. Gdy poznajemy kobietę, jest już wypalona i straumatyzowana przeszłością. Mieszka w obskurnym mikroapartamencie na warszawskim blokowisku Stegny i chwyta się każdej okazji, by podreperować domowy budżet. Tak się składa, że jedną z nich znajduje w swojej prywatnej skrzynce mailowej w postaci tajemniczej wiadomości, w której zostaje poproszona o zbadanie wypadku dwóch hakerów. Na zachętę otrzymuje kosmiczną zaliczkę czyniącą z tej oferty klasyczną propozycję nie do odrzucenia.

Podobnie jak Mamoru Oshii, twórca „Ghost in the Shell”, Hildebrand zdaje się nadawać priorytet settingowi i klimatowi, dopiero w dalszej kolejności dba o historię, a na samym końcu – bohaterów. Nie jest to problemem, przecież niejeden rasowy przedstawiciel cyberpunka czynił faktycznym protagonistą miasto. Nie inaczej dzieje się i w tym przypadku. Każdy warszawiak uśmiechnie się przynajmniej parokrotnie, zapoznając się z przedstawioną w książce wizją stolicy Polski. Mamy tu faktycznie istniejące ulice i dzielnice, wyczuwalną atmosferę nieodległej przyszłości, lecz już wystarczająco odmiennej od teraźniejszości, by zaintrygować czytelnika (a i zdarzają się akcenty humorystyczne, jak przewidywanie zaistnienia ulicy Jana Pawła Wielkiego).

Centralny punkt tej wizji stanowi Sawa, system zarządzania stolicą, którego awatarem jest Warszawska Syrenka m.in. informująca na wielkich ekranach o nadjeżdżającym metrze. Dzięki takim opisom Warszawa przedstawiona w „Natychmiast to skasuj” prezentuje się niczym Tokio czy inne Los Angeles przyszłości i ma zapewnione miejsce w panteonie cyberpunkowych metropolii. Szczególnie że całość została bardzo sprawnie napisana, a także zredagowana, co wcale nie jest oczywistością w przypadku książek wydawanych własnym sumptem. Na szczęście autor zadbał o wsparcie Michała Cetnarowskiego, cenionego w świecie polskiej fantastyki autora, tłumacza, redaktora i publicysty, którego nie trzeba przedstawiać czytelnikom Nowej Fantastyki.

Wszystko to czyni z „Natychmiast to skasuj” solidnie napisany debiut, który docenią miłośnicy gatunku, a już szczególnie ci zaznajomieni z topografią Warszawy. Nie brakuje w nim przemyślanych prób przewidzenia przyszłości, a także trafnych obserwacji zakorzenionych w naszej obecnej rzeczywistości. Hildebrand ponoć pracuje już nad kolejną książką i jestem bardzo ciekaw, w jakim kierunku ona pójdzie. Podwaliny pod ciekawe uniwersum bowiem już mamy. Teraz chciałbym zobaczyć trochę więcej tego futurystycznego świata i może poznać odrobinę mniej sztampowych bohaterów.