30 lat HoMM i Windowsa 95, pierwszy cyborg, premiera Deluxe Ski Jump, pierwsza konsola do gier wideo, narodziny Hideo Kojimy oraz… Linuksa

📅 24 sierpnia 1963. Urodził się Hideo Kojima, japoński projektant gier, którego to – podobnie jak jego dzieł – chyba nie muszę tu przedstawiać.

📅 24 sierpnia 1995. Premiera Windowsa 95! Więcej na ten temat przeczytacie na naszej stronie w weekend!

📅 24 sierpnia 1998. Powstanie pierwszego cyborga, czyli wedle Wikipedii organizmu, „którego procesy życiowe realizowane są lub wspomagane przez urządzenia techniczne”. Definicja ta jest o tyle niekonkretna, że można pod nią śmiało podciągnąć np. ludzi mających wszczepione stymulatory serca czy implanty ślimakowe… Ale za takiego pierwszego „prawdziwego” cyborga uważa się profesora Kevina Warwicka, dziekana wydziału cybernetyki uniwersytetu w Reading (Anglia).

Ten oto człowiek 24 sierpnia 1998 roku wszczepił sobie w przedramię specjalny nadajnik radiowy. Dzięki temu komputery były w stanie monitorować go, gdy poruszał się po korytarzach i biurach swego wydziału (wykorzystywały do sygnał identyfikacyjny emitowany przez chip). Warwick mógł też odtąd obsługiwać drzwi, światła, grzejniki i inne skomputeryzowane urządzenia bez choćby kiwnięcia palcem. Może to niezbyt efektowny początek… ale w 2025 na świecie funkcjonują liczni ludzie wyposażeni w bioniczne protezy kończyn czy elektroniczne wspomaganie wzroku, a od 2010 istnieje Cyborg Foundation, mająca pomóc ludziom stać się cyborgami, bronić praw cyborgów i promować sztukę cyborgową.

Kevin Warwick. Źródło: Wikimedia Commons / Robert Scoble, CC BY 2.0

📅 25 sierpnia 1950. Pierwsza konsola do gier wideo i jedna z pierwszych gier wideo w jednym. Mowa o sprzęcie zwanym Bertie the Brain, który tego dnia oficjalnie zaprezentowano widzom.

Potężne (wysokie na jakieś cztery metry i ważące ponad tonę) urządzenie zostało zbudowane przez inżyniera Josefa Katesa na potrzeby Canadian National Exhibition (CNE) w Toronto. Głównie jako demonstracja możliwości nowego rodzaju miniaturowej lampy elektronowej, tzw. additron tube, opatentowanej przez Katesa.

Bertie grał z ludźmi w klasyczną wersję „kółka i krzyżyka”. Ruchy wprowadzało się na podświetlanej klawiaturze w formie siatki 3 × 3, a stan rozgrywki był wyświetlany na specjalnej dużej tablicy za pomocą żarówek. Maszyna miała regulowany poziom trudności – na najwyższym praktycznie nie dało się jej pokonać. Poza tym nie potrafiła robić nic więcej – bliżej więc Bertiemu do miana „konsoli do gier” niż „komputera”.

Był to jeden z pierwszych przypadków rozrywkowej interakcji człowieka z maszyną cyfrową, co czyni urządzenie ważnym elementem w dziejach gier wideo. Bertie stale gromadził wokół siebie tłumy widzów i chętnych, by zmierzyć się z „mózgiem elektronowym”. Co jednak nie dało do myślenia jego konstruktorom – na kolejny krok w dziedzinie elektronicznej rozrywki czekaliśmy wszak aż 20 lat. Po zakończeniu wystawy maszynę rozebrano, a jej znaczenie historyczne na długo zostało zapomniane.

📅 25 sierpnia 1991. To symboliczna data narodzin systemu Linux. Tego dnia Linus Torvalds, fiński student informatyki na Uniwersytecie Helsińskim, opublikował wiadomość na grupie dyskusyjnej comp.os.minix brzmiącą:

„Hello everybody out there using minix -
I’m doing a (free) operating system (just a hobby, won’t be big and professional like gnu) for 386(486) AT clones (…)”.

Torvalds zainspirowany był Miniksem (skrótowiec od Mini-Unix), czyli niewielkim, uniksopodobnym systemem operacyjnym zaprojektowanym w latach 80. przez Andrew S. Tanenbauma, profesora informatyki. Finlandczyk początkowo chciał jedynie zbudować prosty OS na własne potrzeby, który działałby na komputerach PC z procesorem Intel 80386.

Już 17 września 1991 roku Linus udostępnił pierwszą wersję Linuksa (0.01) publicznie na serwerze FTP. System zawierał kod jądra, ale nie był jeszcze funkcjonalnym systemem operacyjnym – brakowało mu kompilatora, powłoki, narzędzi… Jednak dzięki społeczności szybko zaczęły powstawać brakujące elementy, a sam Linux zaczął być portowany i rozwijany. Zyskał ogromne znaczenie, gdy połączono go z komponentami projektu GNU, tworzonego przez Richarda Stallmana i Free Software Foundation, co doprowadziło do powstania kompletnego systemu: GNU/Linux. Według danych z marca 2025 Linuksa stale używa ok. czterech procent posiadaczy PC – co przekłada się na dziesiątki milionów użytkowników. Nieźle, jak na „hobbystyczny projekt” mający „nie być niczym wielkim”, nie?

Linus Torvalds. Źródło: Wikimedia Commons / CC BY 3.0

📅 28 sierpnia 1965. Na świat przychodzi Satoshi Tajiri, japoński projektant gier, twórca serii Pokémon.

📅 31 sierpnia 1995. Premiera gry tygodnia, a jest nią Heroes of Might and Magic: A Strategic Quest.

To było moje pierwsze spotkanie z jakąkolwiek grą w rozdzielczości SVGA, więc oczy stanęły mi w słup z wrażenia. Perfekcyjnie szczegółowa grafika oraz bajkowy świat pełen detali. Ta produkcja wyglądała jak tort z posypką stojący w witrynie cukierni!

Rozgrywka była banalnie prosta – kampania obejmowała niecałe 10 misji z minimalnie zarysowaną fabułą, za każdym razem należało zaś wyeliminować wszystkich przeciwników. Zamki oferowały ograniczone możliwości rozbudowy – ulepszać dało się tylko gildię magów – a w miastach korzystaliśmy jedynie z zastanych struktur. Bohaterowie z czterech możliwych frakcji mieli zaledwie cztery statystyki, system magii był nieskomplikowany, a jednostki i surowce dzieliły się na dosłownie parę rodzajów. W tej prostocie kryły się jednak prawdziwe „moc i magia”: przejrzyste zasady, piękna, jak na owe lata, grafika i angażujące walki sprawiały, że gra wciągała bez reszty, wywołując ostry syndrom „jeszcze jednej tury”. Denerwowała mnie jedynie muzyczka MIDI i sztuczna inteligencja wrogów – słaba i przewidywalna. Komputer zresztą miejscami wręcz ostentacyjnie kantował… Tym niemniej – miłość od pierwszego wejrzenia. 

📅 Premiery ważniejszych gier z tego tygodnia – całkiem przyzwoity zestaw, z silnym polskim akcentem do tego.

24.08.1988 – Życie maklera (Atari 800)
24.08.1996 – Z (PC)
24.08.2010 – Mafia 2 (PC)
25.08.2003 – Maluch Racer (PC)

25.08.2009 – Batman: Arkham Asylum (PC)
26.08.2000 – Dragon Warrior VII (PS)
26.08.2003 – Tron 2 (PC)
27.08.1992 – Super Mario Kart (SNES)
27.08.2002 – Onimusha 2: Samurai’s Destiny (PS2)
30.08.1999 – Mortyr (PC)
30.08.2000 – Spider-Man (PS)
30.08.2004 – 18 Wheels of Steel: Pedal to the Metal (PC)
30.08.1999 – Deluxe Ski Jump(*)

31.08.1999 – Duke Nukem: Zero Hour (N64)

(*) Jest troszkę zamieszania z datą premiery pierwszej części – jedni mówią 1999, inni (MobyGames) 2000, w Wiki nawet wskazuje na 2001! Ale ze znalezionego przeze mnie w sieci wywiadu z twórcą wynika, że prace nad „jedynką” ROZPOCZĄŁ w 1999 i miał na to tylko trzy miesiące, bo potem szedł w kamasze. Zakładam więc, że skoro w Finlandii pobór był wiosną i jesienią, jak u nas, to ta data jest najprawdopodobniejsza.