31 lat Dooma i 25 lat równie kultowego Planescape: Torment [RetroKalendarium]

Premiera Dooma, narodziny pierwszego programisty, urodziny Jacka Tramiela, The Mother of All Demos... a to nie koniec wydarzeń w dziejach drugiego tygodnia grudnia!

📅 9 grudnia 1906. Urodziła się Grace Hopper, pionierka informatyki. Opracowała m.in. teorię niezależnych od „maszyn” języków programowania i w 1959 roku wykorzystała ją do stworzenia języka COBOL, używanego zresztą do dziś. To ona wymyśliła i napisała pierwszy kompilator, czyli program „tłumaczący” napisany kod na inny język programowania. Zmarła w 1992.

Grace Hopper. Źródło: Wikimedia Commons / James S. Davis, PD 

📅 9 grudnia 1968. Tego dnia miał miejsce słynny pokaz, zwany później Matką Wszystkich Prezentacji. Zdefiniował on rozwój branży informatycznej na kolejne 50 lat. Wtedy to bowiem zespół programistów kierowany przez Douga Engelbarta (do niego powrócimy w przyszłości w tym dziale) zademonstrował sposoby wykorzystania komputera, które robiły wrażenie zaczerpniętych z filmu sci-fi. Zaprezentowano m.in. mysz pozwalającą sterować urządzeniem wyposażonym w graficzny interfejs użytkownika, przetwarzanie tekstu w czasie rzeczywistym, współdzielenie dokumentów, telekonferencję, pocztę elektroniczną, hipertekst, ukochaną przez uczniów i studentów funkcję kopiuj-wklej, hipertekst i hipermedia.

Już następnego dnia w gazecie San Francisco Chronicle zamieszczono entuzjastyczny artykuł zatytułowany „Fantastyczny świat komputera przyszłości”. Oczywiście musiało upłynąć dobrych kilka lat, zanim zademonstrowane idee przekuto w konkrety. Niemniej Doug Engelbart dożył roku 2013, więc mógł zobaczyć, jak wszystko, co pokazał w 1968, zostaje nie tylko zrealizowane, ale i całkowicie odarte z otoczki niezwykłości.

Zainteresowanych tym tematem odsyłam do moich Retrohistorii, a znającym angielski i mających z godzinę wolnego czasu polecam ten film na YT: 

📅 10 grudnia 1815. Urodziła się Ada Lovelace, twórczyni pierwszego pełnoprawnego oprogramowania. Napisała je jakieś 100 lat przed powstaniem komputera! Jeśli chcecie poczytać więcej na ten temat, zapraszam do mojego tekstu.

Ada Lovelace. Źródło: Wikimedia Commons / Antoine Claudet / CC BY-SA 4.0

📅 10 grudnia 1993. Na miano gry tygodnia bez wątpienia zasługuje Doom (PC), który zadebiutował 10.12.1993. Ma jednak sporą konkurencję. Wiadomo, prezenty na święta – listopad i grudzień to zwykle wysyp dobrych tytułów. A przynajmniej tak bywało kiedyś. O samej produkcji nic pisać nie będę, bo obraziłbym waszą inteligencję. No, kto tutaj nie zna Dooma? Nie widzę uniesionych rąk.

PS Pamiętacie jeszcze czasy, gdy „zwężało” się ekran, żeby ta gra chodziła w jakiej takiej liczbie klatek? Taa. Jaki człowiek już jest STARY...

📅 12 grudnia 1980. Apple weszło na giełdę. Podczas pierwszej oferty publicznej sprzedano 4,6 mln akcji po 22 dolary za sztukę. W efekcie 40 spośród około 1000 ówczesnych pracowników firmy zostało tego dnia milionerami. Jeśli ktoś kupił wtedy jedno aktywo i zachował je do dziś, ma teraz w kieszeni około 50 tys. baksów (nie uwzględniam wypłacanej w międzyczasie dywidendy).

📅 13 grudnia 2004. PlayStation Portable (PSP) zadebiutowało w Japonii. Do momentu zaprzestania produkcji w 2014 roku sprzedano około 80-82 mln egzemplarzy tego handhelda.

PlayStation Portable. Źródło: Wikimedia Commons / Evans Amos, PD

📅 13 grudnia 1991. W Stanford Linear Accelerator Center (SLAC), w Stanach Zjednoczonych, został uruchomiony pierwszy serwer poza Europą.

📅 13 grudnia 1928. Urodził się Jack Tramiel (a raczej Jacek albo Icek Trzmiel), amerykański biznesmen polsko-żydowskiego pochodzenia, twórca Commodore Business Machines. Pamiętamy go głównie za kultowe C64 oraz... Atari ST. W 1984 bowiem, na skutek tarć z zarządem, odszedł z CBM-u, by przejąć stery u konkurencji. W 1996 przeszedł na emeryturę. Zmarł w 2012 roku.

📅 15 grudnia 1970. Firma Digital Equipment Corporation (DEC) zaprezentowała swój komputer PDP-11, który szybko zyskał niezwykłą popularność wśród programistów. Powstało na nim wiele znaczących gier, w tym: Rogue (1980) – prekursor gatunku roguelike; strategia Empire (1972) (ileż czasu we wczesnych latach 90. przy niej spędziłem!); a także Galaxy Game (1971), jedna z pierwszych strzelanek kosmicznych.

Komputer PDP-11. Źródło: Wikimedia Commons / Stefan Kögl / CC BY-SA 3.0

Inne ważne premiery z tego tygodnia:

• 8.12.2000 – Project I.G.I. (PC)
• 8.12.2005 – Yakuza (PS2)
• 9.12.1988 – Ninja Gaiden (NES)
• 9.12.1994 – Tekken (automaty)
• 9.12.1997 – Quake 2 (PC)
• 10.12.1998 – Turok II: Seed of Evil (N64)
• 10.12.1999 – Planescape: Torment (PC)
• 11.01.1999 – Gran Turismo 2 (PS)
• 12.12.1994 – Wing Commander III: Heart of the Tiger (PC)
• 13.12.2002 – The Legend of Zelda: The Wind Waker (Game Cube)
• 14.12.1996 – Mario Kart 64 (N64)
• 14.12.1999 – Crusaders of Might and Magic (PC)
• 14.12.1990 – Commander Keen in Invasion of the Vorticons (PC)