Narodziny emotikonów i 31 lat System Shocka [RetroKalendarium]

…A w sumie to aż dwóch tygodni. Jako że 24-30 września działo się w naszej branży niewiele (pominąwszy premiery gier), wyjątkowo połączyłem dwie edycje RetroKalendarium w jedną dłuższą. Zamiast RK za tydzień pojawi się za to inny tekst retro.

📅 17 września 1965. Urodził się Yūji Naka, japoński programista, współtwórca postaci Sonic the Hedgehog.

📅 17 września 1985. Pięć miesięcy po utracie kontroli nad firmą w wyniku długotrwałego sporu z Johnem Sculleyem w zarządzie Steve Jobs odchodzi z Apple’a. W ramach solowej działalności zakłada NeXT i w 1986 kupuje Pixara, po czym – po paru latach – ostatecznie wraca do „Jabłka”.

📅 19 września 1982. Pierwsze emotikonki. Dość powszechnie stosowane (szczególnie przez młodszych użytkowników) symbole emocji powstały, gdy Scott Fahlman, informatyk z Carnegie Mellon University (Pittsburgh, USA), w wiadomości wysłanej w uniwersyteckiej sieci napisał: „Proponuję, aby żart [w wiadomości] oznaczać za pomocą :-)”. Jednak po chwili dodał: „Biorąc pod uwagę obecne trendy, łatwiej jednak będzie zaznaczać, co NIE jest żartem. Proponuję :-(”. Pomysł spodobał się innym użytkownikom… i tak się zaczęło. Acz tak naprawdę historia emotikonek jest dużo dłuższa, bo po raz pierwszy pomysł, aby za pomocą znaków typograficznych oddawać emocje piszącego, pojawił się na łamach satyrycznego magazynu Puck z roku… 1881!

📅 20 września 1954. Uruchomiono pierwszy program w języku FORTRAN (skrótowiec utworzony od „FORmula TRANslator”). Kod został wynaleziony w IBM przez grupę kierowaną przez Johna Backusa. Jej celem było uproszczenie procesu programowania poprzez umożliwienie informatykom używania prostych wyrażeń algebraicznych podczas pisania oprogramowania. FORTRAN jest nadal używany w nauce i inżynierii, co czyni go jednym z najstarszych języków programowania. Komercyjne udostępnienie języka i kompilatora nastąpiło dopiero w 1957 roku.

📅 20 września 1983. Przyznano patent na algorytm RSA (opracowany w 1977 roku), jedną z najpopularniejszych metod szyfrowania na świecie.

📅 22 września 1986. Amerykański sąd federalny wydał orzeczenie, że program komputerowy jest dziełem chronionym prawem autorskim. Zdumiewające, że dopiero po tylu latach od momentu, gdy powstały pierwsze programy.

📅 23 września 1994. Premiera gry (dwu)tygodnia, czyli System Shocka (PC). Przyznam, że miałem poważne problemy z wyborem z tak licznego i wyrównanego „peletonu”, bo bez problemu mogłem wytypować z 5-10 innych zasłużonych tytułów. Postanowiłem jednak przypomnieć tę klasykę. Produkcję, która – choć odniosła umiarkowany sukces komercyjny (jakieś 170 tys. sprzedanych egzemplarzy) – zapisała się w pamięci graczy jako niesamowicie immersyjne przeżycie, a do tego wywarła duży wpływ na dalszą ewolucję FPS-ów.

Rok 1994. Był to czas, gdy dominowały szybkie, proste shootery pokroju Dooma. System Shock zaproponował natomiast coś zupełnie innego – mroczną, złożoną opowieść science fiction osadzoną w klaustrofobicznych wnętrzach stacji kosmicznej opanowanej przez zbuntowaną AI imieniem SHODAN. Gracz wcielał się w anonimowego hakera, który musiał łączyć walkę, eksplorację, hakowanie i rozwiązywanie zagadek, by przetrwać i powstrzymać sztuczną inteligencję przed eksterminacją ludzkości.

Tym, co szczególnie zapadło mi w pamięć, była atmosfera: chłodna, niepokojąca… SHODAN z jej pogardą dla człowieka i zimną logiką do dziś pozostaje jedną z najbardziej przerażających postaci w historii gier. Choć interfejs produkcji był skomplikowany, a grafika nawet wtedy nieco toporna, System Shock oferował niespotykaną wcześniej w tym gatunku głębię rozgrywki. Wraz ze swym sequelem uznawany jest za prekursora całego nurtu immersive simów. Dla tych, którym przeszkadza nieco strona techniczna tego tytułu, w 2023 powstał jego dobrze oceniany remaster.

📅 25 września 1973. Firma Micro Computer Machines of Canada prezentuje swój mikrokomputer MCM/70. To pierwsze produkowane komercyjnie urządzenie, które można w sumie uznać za przenośny komputer osobisty! (Ważył „zaledwie” 9 kg). MCM/70 spotkał się z zainteresowaniem rozmaitych instytucji, w tym NASA (…i armii USA), ale nigdy nie zdobył większej popularności. Tym niemniej jego kolejne wersje powstawały aż do 1978.

📅 Premiery innych ważniejszych gier. Cóż za znakomity tydzień – masa świetnych tytułów!

16.09.2003 – The Temple of Elemental Evil (PC)
16.09.2003 – NASCAR Thunder 2004 (PC)
16.09.2003 – Star Wars Jedi Knight – Jedi Academy (PC)
16.09.2003 – Homeworld 2 (PC)
16.09.2005 – Total Overdose (PC)
16.09.2008 – Star Wars: The Force Unleashed (PC)
16.09.2008 – The Witcher: Enhanced Edition (PC)
16.09.2008 – Mount & Blade (PC)
17.09.1999 – Prince of Persia 3D (PC)
17.09.2004 – Kohan II: Kings of War (PC)
17.09.2010 – King’s Bounty: Crossworlds (PC)
18.09.2000 – Crimson Skies (PC)
19.09.2002 – Sudden Strike II (PC)
20.09.2005 – Myst V: End of Ages (PC)
20.09.2001 – Commandos 2: Men of Courage (PC)
20.09.2001 – Dynasty Warriors 3 (PS2)
20.09.2004 – Warhammer 40,000: Dawn of War (PC)
21.09.2010 – Sid Meier’s Civilization V (PC)
22.09.1999 – Resident Evil 3: Nemesis (PS)
22.09.1999 – Tom Clancy’s Rainbow Six: Rogue Spear (PC)
22.09.2004 – Rome: Total War (PC)
23.09.1988 – King’s Quest IV: The Perils of Rosella (PC)
23.09.2008 – Pure (PS3)
23.09.2008 – Sid Meier’s Civilization IV: Colonization (PC)
23.09.2008 – Brothers in Arms: Hell’s Highway (PS3, X360)

A tu gry z 24-30 września. I jest wcale nie gorzej niż w poprzednim tygodniu! Absolutnie cudowny okres dla graczy!

24.09.1993 – Myst (PC)
24.09.1997 – Ultima Online (PC)
24.09.1999 – G-Police: Weapons of Justice (PS)
25.09.1996 – MechWarrior 2: Mercenaries (PC)
25.09.2001 – Throne of Darkness (PC)
25.09.2001 – Silent Hill 2 (PC)
25.09.2003 – Freedom Fighter (PC)
25.09.2007 – Company of Heroes: Opposing Fronts (PC)
26.09.1986 – Castlevania (NES)
26.09.1990 – Wing Commander (PC)
26.09.1995 – Command & Conquer (PC)
26.09.1997 – Croc: Legend of the Gobbos (PC)
26.09.2005 – The Suffering: Ties That Bind (PC)
26.09.2006 – Caesar IV (PC)
27.09.1997 – Total Annihilation (PC)
27.09.1999 – Age of Empires II: The Age of Kings (PC)
28.09.2005 – Blitzkrieg 2 (PC)
28.09.1999 – Homeworld (PC)
28.09.2000 – Panzer General III: Scorched Earth (PC)
28.09.2004 – Evil Genius (PC)
29.09.1999 – Tony Hawk’s Pro Skater (PS)
30.09.1999 – Freespace 2 (PC)
30.09.1999 – Disciples: Sacred Lands (PC)
30.09.2002 – No One Lives Forever 2: A Spy in H.A.R.M.’s Way (PC)
30.09.2008 – Broken Sword 2.5: The Return of the Templars (PC)
30.09.2008 – Silent Hill Homecoming (PS3)