Intel Core i9-14900K – test. Niepotrzebne odświeżenie?

Każdy nerd oraz fan krzemowych pojedynków Intela z AMD co jesień ma okazję do śledzenia przepychanek między tymi firmami i porównań kolejnych generacji procesorów. 2023 rok jednak jak na razie wygląda pod tym względem dość biednie.

Zeszłoroczną premierę Intela Core i9-13900K należało generalnie zaliczyć do udanych. Układ nie wymagał nowej płyty głównej, był bardzo wydajny, a także dobrze wstrzelił się w okres między generacjami pamięci RAM, obsługując zarówno DDR4, jak i DDR5, co nie stawiało użytkownika pod ścianą, jeśli chodzi o koszty. Na tle tych zalet dostający czkawki licznik energii elektrycznej i pocące się chłodzenie nie wyglądały jakoś szczególnie strasznie. Od tamtej premiery minęło jednak 12 miesięcy, w międzyczasie zaś AMD wypuściło świetną linię procesorów Ryzen 7000 z 3D V-Cache i wydawać by się mogło, że Intel przyszykuje naprawdę mocne uderzenie. Niestety stało się trochę inaczej.

Intel Core i9-14900K jest procesorem, który należy do rodziny Raptor Lake Refresh. Już sama nazwa wskazuje, że mamy do czynienia z odświeżeniem konstrukcji z zeszłego roku. To dobry trop – zresztą rzućcie okiem na tabelkę z porównaniem tych konstrukcji.

Oba procesory korzystają z tego samego procesu technologicznego Intel 7 – tyle że tutaj pod „siódemką” kryje się wysłużone już 10 nm – są również identyczne pod względem konfiguracji. Znów mamy zatem 24 rdzenie, z których osiem to wydajne jądra P-Core, pozostałe 16 to z kolei „lżejsze” pod kątem zapotrzebowania na energię i niżej taktowane E-Core. Obydwie konstrukcje oferują także 32 wątki, co wynika z tego, że wydajne rdzenie dzięki technologii Hyper-Threading są „zdublowane”. Bez zmian pozostały też cache L2 i L3, zintegrowany układ graficzny Intel UHD Graphics 770, liczba dostępnych linii PCIe, wielkość i rodzaj obsługiwanej pamięci RAM oraz zapotrzebowanie na energię.

Jak więc widać, jeśli chodzi o specyfikację techniczną, zmiany sprowadzają się w istocie do podwyższonych zegarów. Nowy układ w trybie Thermal Velocity Boost potrafi się rozpędzić do pięknie wyglądających w zajawkach 6 GHz – jest to poziom jak najbardziej osiągalny, tyle że okazjonalnie, w zależności od obciążenia całego procesora i jego temperatury. Wcześniej pułap ten ustalono na 5,8 GHz. O 200 MHz wzrosły również częstotliwości bazowa i turbo dla wydajnych rdzeni oraz podstawowy zegar E-Core. W przypadku tych ostatnich o 100 MHz podniesiono także taktowanie turbo. Wyliczankę częstotliwości zamyka zaś zwiększenie o 100 MHz trybu Turbo Boost 3.0 dla rdzeni P-Core.

Żeby nie było, że u „niebieskich” inżynierowie śpią, Intel pochwalił się także nowinkami w platformie. Mowa o Intel AI Assist oraz Intel Application Optimization. Pierwsza z wymienionych pomaga w przetaktowywaniu procesora. Na podstawie przeprowadzonych pomiarów stworzony przez Intela model sztucznej inteligencji stanowi – opierając się na konfiguracji sprzętowej i wcześniej zebranych danych – wsparcie w dobieraniu najlepszych dla konkretnego systemu ustawień i tym samym podpowiada użytkownikowi, co może sprawdzić się w praktyce. To opcja dla początkujących „podkręcaczy”, którzy chcą wycisnąć ze swojej „maszyny” maksimum.

Intel Core i9-14900K

Drugi pakiet, Intel Application Optimization, to zestaw optymalizacji, dzięki któremu zasoby procesora są alokowane w odpowiedniejszy sposób dla konkretnego zadania – co rzecz jasna pozwala aplikacjom pracować wydajniej. Intel chwali się, że całość może przynieść namacalne korzyści w świecie elektronicznej rozrywki; na początek wymienione usprawnienia udało się wprowadzić dla gier Rainbow Six Siege oraz Metro Exodus. By to jednak działało, konieczne stanie się zaktualizowanie sterowników płyty głównej, co powinniśmy móc zrobić wraz z premierą układów lub niedługo później.

Jak widać, nie ma tego dużo, a wysiłki Intela kierowane są na optymalizowanie, ułatwianie i wyciskanie maksimum z posiadanego sprzętu. W zasadzie to samo można powiedzieć o tym, jak w praktyce sprawuje się nowy Core i9.

Patrząc na wyżej przedstawione dane, można postawić tezę, że w wydajności między generacjami dużo się nie zmieni – w końcu Raptor Lake Refresh od poprzednika różni się podbitymi zegarami, a wartości te jakoś specjalnie nie odstają od siebie. Procesory „niebieskich” – stary i nowy – przetestowaliśmy na standardowych ustawieniach, korzystając przy tym z nowej płyty głównej Asus ROG Maximus Z790 Formula, karty graficznej Asus TUF Gaming GeForce RTX 4080, pamięci DDR5 Kingston Fury Renegade 2 × 16 GB 7200 MT/s i pozostałych podzespołów z naszej platformy testowej.

W takich warunkach omawiany tu układ Intela okazał się co prawda mocniejszy od poprzednika, ale… cóż, tylko nieznacznie. W tytułach, gdzie przyrosty wydajności były najbardziej zauważalne, różnice sięgały ok. 6% – największego „kopa” dostały Cyberpunk 2077, Dziedzictwo Hogwartu oraz Far Cry 6. Nawiasem mówiąc, te osiągi pozwoliły również nowej konstrukcji Intela odskoczyć od Ryzena 9 7950X3D. W przypadku pozostałych gier jest już gorzej – rozbieżności albo niemalże brak, albo wynoszą one ok. 3%, czyli w granicach uśrednionego przyrostu wydajności. Bez szału, nie?

Jeśli chodzi o wydajność w aplikacjach, to tutaj także da się zaobserwować usprawnione działanie: procesor szybciej radzi sobie z konwersją wideo w HandBrake’u, lepiej też wypada w testach JavaScript. Benchmarki potwierdzają również, że 14900K dysponuje mocniejszym, a w zasadzie to szybszym pojedynczym rdzeniem, co oczywiście przekłada się na wyniki. Niemniej w testach wielowątkowych dysproporcje najczęściej zanikają. Tutaj jednak winę ponosi nie tyle brak różnic pomiędzy starym a nowym układem, co raczej zbijanie taktowania związane z tym, że nowy układ Intela, puszczony bez limitów, zachowuje się dokładnie tak samo jak poprzednik.

Co to znaczy? Ludzie, którzy pamiętają konstrukcję sprzed roku, zapewne są w stanie wyrecytować przywary tej nowej. Przede wszystkim wyświechtany proces technologiczny daje o sobie znać i bez kagańca procesor potrafi zassać nawet 325 W. A to przekłada się rzecz jasna na temperatury dochodzące pod dużym obciążeniem do 100°C i pojawiający się wówczas throttling. O ile przy pracy na pojedynczych rdzeniach i9-14900K rzeczywiście bez problemu dobija do deklarowanych 6 GHz, co oczywiście budzi uznanie, o tyle już np. w trakcie testu Blendera rdzenie P-Core pracowały w zakresie 5,4-5,5 GHz, a więc poniżej deklarowanego poziomu Max Turbo. Konkluzja jest dość oczywista: na standardowych ustawieniach płyty głównej ponownie chłodzenie AiO 360 mm to za mało, by utrzymać nową i9 w ryzach pod pełnym obciążeniem.

Całość sprawia wrażenie, że do tegorocznej premiery doszło po prostu po to, żeby coś było w kalendarzu. Intel wziął konstrukcję z 2022 – ze wszystkimi jej wadami – i dopieścił ją, by zegarami zbliżyć się do tego, co oferują jednostki AMD wyposażone w 3D V-Cache, lub to przebić. Bardzo dobrze nowy Core i9 „dogaduje się” z Cyberpunkiem 2077, Diablo IV, Dziedzictwem Hogwartu czy – ze starszych tytułów – World of Tanks i ostatnim Far Cry’em, w pozostałych przypadkach radzi sobie trochę gorzej i albo nadrabia braki względem konkurencji, albo wypada podobnie do poprzednika. Można jednak stwierdzić, że koniec końców nowy Intel to znów bardzo wydajny procesor – znaczek Power należy się bez dwóch zdań.

Zupełnie inną kwestią jest fakt, że firma osiągnęła to, żyłując obecną już na rynku konstrukcję i nie dodając w zasadzie nic nowego. To odgrzewany kotlet, do tego gorący i z bardzo dużym apetytem na energię. Niewielki przyrost wydajności względem poprzednika sprawia zaś, że w żadnym razie nie ma sensu przesiadać się z zeszłorocznego modelu.

Pozostaje jeszcze kwestia platformy. Nie da się ukryć, że to już trzecia linia procesorów korzystających z LGA 1700 i kupowanie jej teraz jest pchaniem się w technologię, która znika ze sceny. Jednak – podobnie jak poprzednik – nowy Intel Core i9-14900K poradzi sobie zarówno z DDR4, jak i z DDR5, rozsiadając się także na starszych płytach głównych. Całościowy koszt platformy stanowi więc w tym przypadku jakiś argument za zakupem – szczególnie jeśli ktoś chciałby wykorzystać starsze podzespoły. Warto również pamiętać, że sugerowane ceny tegorocznego i poprzedniego układu są takie same. Jednakże patrząc na sprawę od strony konkurencji, nietrudno zauważyć, że tutaj akurat czas gra już na korzyść AMD: komputer pod nowe Ryzeny złożymy dziś odczuwalnie taniej niż w 2022, a obowiązująca od tamtego czasu podstawka AM5 nigdzie się przecież nie wybiera (w tym roku producent potwierdził jej wsparcie aż do 2026). Jeśli dodać do tego fakt, że Ryzen 9 7950X3D pobiera znacznie mniej energii (proces TSMC 5nm FinFET robi swoje…), oferując w istocie podobną wydajność i po ostatnich obniżkach kosztując tyle samo co testowana tu konstrukcja, to cóż… Intel ma się w dalszym ciągu czego bać i premiera Raptor Lake Refresh niewiele w tej kwestii zmienia. Ostatecznie jednak to wy – tradycyjnie już – zagłosujecie portfelami.

Intel Core i9-14900K

Cena: 3099 zł

Dostarczył: Intel

INTEL CORE I9-14900K – PARAMETRY

Podstawka: LGA 1700 • Taktowanie standardowe: rdzenie P – 3,2 GHz, rdzenie E – 2,4 GHz • Taktowanie maksymalne (tryb boost): rdzenie P – 6,0 GHz w trybie Thermal Velocity Boost, 5,8 GHz w trybie Turbo Boost 3.0 i 5,6 GHz dla wszystkich rdzeni; rdzenie E – 4,4 GHz • Liczba rdzeni/wątków: rdzenie P – 8/16, rdzenie E – 16/16, 32 MB cache L2 + 36 MB cache L3 • Obsługa pamięci: DDR5-5600 i DDR4-3200, do 192 GB (maks. tryb dwukanałowy) • Wbudowana karta graficzna: Intel UHD Graphics 770 • Zużycie energii (bazowe TDP): 125 W • Zużycie energii turbo: 253 W

Ocena

Ocena

Z jednej strony to bez wątpienia mocny procesor, który zapewnia wyśmienitą wydajność w grach i aplikacjach. Do tego działa na obecnych już na rynku płytach, obsługuje również pamięci DDR4 i DDR5. Z drugiej – dostajemy jedynie odświeżony starszy model, pobierający mnóstwo mocy i grzejący się, ponadto trudno tu mówić o postępie, gdyż przyrost wydajności jest mizerny.

7

Ocena końcowa

Plusy

• bardzo mocny pojedynczy rdzeń
• wyśmienita wydajność w grach i aplikacjach
• niski pobór mocy w spoczynku
• obsługa pamięci DDR4 i DDR5
• kompatybilność wsteczna ze starszymi płytami
• odblokowany mnożnik
• zintegrowana karta graficzna

Minusy

• w istocie to nic więcej, jak lekko przypudrowany poprzednik
• bardzo wysoki pobór mocy pod dużym obciążeniem
• wymaga wydajnego chłodzenia
• drogi
• mizerny przyrost wydajności względem poprzednika
• to ostatni procesor na tę platformę – potem zmiana płyty