Premiera PlayStation 3, Xboksa oraz Warcrafta [RetroKalendarium]

📅 9 listopada 1982. Compaq prezentuje Compaq Portable PC, jeden z pierwszych przenośnych komputerów i, co ważniejsze, pierwszy naprawdę udany klon IBM PC. Firma odniosła sukces tam, gdzie inni polegli. Nie dość, że – wydając milion dolarów na inżynierię wsteczną, przy użyciu techniki „czystego pokoju”(*) – stworzyła autorski BIOS, czym uniknęła płacenia IBM za licencję na wykorzystanie nie swojego produktu, to jeszcze była prawnie i finansowo przygotowana na nieunikniony pozew ze strony konkurencji, który został zresztą oddalony, zgodnie z przewidywaniami.

W ten sposób Compaq utorował drogę dla fali tanich klonów IBM – ta rozpoczęła się w połowie lat 80. i doprowadziła do utraty przez IBM kontroli nad tą platformą, a także wyniosła Microsoft oraz Intel na pozycję dominujących firm technologicznych ery PC.

(*) To metoda odtworzenia cudzego oprogramowania w taki sposób, aby uniknąć naruszenia praw autorskich. Zespół A analizuje oryginał: opisuje bardzo dokładnie, jak działa, jakie ma funkcje, jakie procedury wykonuje etc. Zespół B na tej podstawie tworzy własny program – ale bez kopiowania jakiegokolwiek fragmentu chronionego kodu – który robi to samo. Ochroną objęty jest bowiem kod programu, a nie to, co on robi.

📅 9 listopada 2004. Mozilla Foundation wydała oficjalną wersję 1.0 przeglądarki Firefox, która szybko zdobyła popularność jako alternatywa dla Internet Explorera.

📅 10 listopada 1983. Microsoft ogłosił, że pracuje nad graficznym interfejsem do swego DOS-a. Jego nazwa to Windows. Premiera powinna nastąpić w kwietniu 1984 roku. Cóż, obsunęła się aż do 20 listopada… 1985 – ale więcej o tym w kolejnych odsłonach RK. 🙂

📅 10 listopada 1992. Premiera Nokii 1011, pierwszego masowo produkowanego telefonu GSM, umożliwiającego przesyłanie SMS-ów. Swoją drogą, kiedy taka usługa została wprowadzona przez sieć Plus w 1997 roku, koszt jednego SMS-a wyceniono na 60 groszy.

📅 11 listopada 1973. Robert Metcalfe i David Boggs po raz pierwszy uruchomili działającą sieć Ethernet. Początkowo był to eksperymentalny projekt badawczy realizowany w laboratoriach Xerox PARC, mający na celu szybką komunikację między komputerami. Ethernet szybko udowodnił swoją niezawodność i skalowalność, stając się fundamentem współczesnych sieci lokalnych (LAN). Dziś jest standardem w biznesie i w domach, wspierając miliardy urządzeń na całym świecie.

📅 11 listopada 2006. Premiera PlayStation 3. Tu odfajkowujemy ją tym jednym zdaniem, ale spokojnie – już jutro przeczytacie osobny tekst na ten temat. 🙂

📅 12 listopada 1990. Tim Berners-Lee, brytyjski informatyk, złożył formalną propozycję projektu WWW w CERN, kontynuując ideę (z marca 1989) stworzenia systemu hipertekstowego, który nazwał World Wide Web. W dokumencie tym nakreślił wizję globalnej sieci łączącej informacje w sposób intuicyjny i dostępny dla każdego użytkownika. Jeszcze przed końcem roku miał działające prototypy serwera WWW oraz pierwszej przeglądarki internetowej. W okolicach lutego 1991 zaprezentował projekt współpracownikom w CERN, a już w maju ruszył pierwszy serwer obsługujący nowy system. Latem Berners-Lee, dostrzegając przełomowy potencjał swojego wynalazku, ogłosił publicznie ów projekt na grupie dyskusyjnej Usenet alt.hypertext. Towarzyszyło temu uruchomienie pierwszego ogólnodostępnego serwera WWW w CERN.

📅 12 listopada 2000. Bill Gates zaprezentował pierwszy funkcjonalny prototyp tabletu, zapowiadając, że będzie on „kolejną znaczącą ewolucją komputerów”. Jednak projekt nie odniósł sukcesu. Głównym powodem takiego stanu rzeczy był fakt, że próbowano dostosować klasyczny system Windows – stworzony do obsługi klawiaturą i myszą – do ekranu dotykowego i rysika, co skutkowało mało intuicyjnym interfejsem. Ponadto sama koncepcja tabletu jako elektronicznego „ołówka i papieru” okazała się anachroniczna i nie wzbudziła entuzjazmu użytkowników, podobnie zresztą jak nieporęczność i ciężar urządzenia. Dopiero dekadę później, wraz z premierą iPada w 2010 roku, tablety zdobyły masową popularność.

📅 15 listopada 1971. Debiut pierwszego „cywilnego” mikroprocesora na świecie – Intela 4004. Wtedy to Intel oficjalnie zaprezentował ten układ światu, zamieszczając w czasopiśmie Electronic News słynną reklamę: „Ogłaszamy nową erę zintegrowanej elektroniki!”. Pierwotnie 4004 został stworzony na zlecenie japońskiego Busicomu jako jednostka centralna jego kalkulatora biurowego 141-PF. Ale już w trakcie prac twórcy zrozumieli, że to może być coś dużo większego – układ, który da się dowolnie programować… – i odkupili za śmieszne w sumie pieniądze, rzędu 60 tys. dolarów, wszystkie prawa do tego CPU. Oględnie mówiąc, opłaciło się. 🙂

Intel 4004 składał się z ok. 2300 tranzystorów wykonanych w technologii 10 μm (czyli 10 tys. nanometrów, dla porównania: dzisiaj 5 nanometrów to standard w procesorach). Pracował z maksymalną częstotliwością zegara 740 kHz i potrafił bezpośrednio zaadresować 5120 bitów (odpowiednik 640 bajtów) pamięci RAM. Jego jednostkowa cena wynosiła na początku 60 dolarów – jakieś 410 dolarów dzisiaj – podczas gdy koszt wytworzenia oscylował wokół… 5 dolarów (to się nazywa marża!). Moc obliczeniowa 4004 odpowiada – z grubsza! – potencjałowi słynnego lampowego ENIAC-a, czyli zajmującego 167 m² kolosa o masie blisko 30 ton, zawierającego tysiące lamp itd. Te dwa urządzenia dzieli w sumie niecałe 30 lat…

4004 był pierwszym krokiem Intela ku chwale. A kolejne modele mikroprocesorów firmy (ośmiobitowy 8008 z 1972 roku, 8080 z 1974 i wreszcie słynny 16-bitowy 8086 z 1978, montowany w pierwszych pecetach) wyniosły ją na hardware’owy Olimp. 

📅 15 listopada 2001. Microsoft wprowadził na rynek Xboksa, stając do walki z dominującymi dotąd japońskimi producentami, takimi jak Sony i Nintendo. Konsola ta jako pierwsza w historii miała wbudowany dysk twardy (początkowo 8 GB, później 10 GB). Pomimo tej innowacji pierwsza generacja Xboksa odniosła umiarkowany sukces komercyjny, sprzedając się w ok. 24 mln egzemplarzy, podczas gdy PlayStation 2 rozeszło się w ponad 155 mln sztuk, a GameCube – w 22 mln. 

Narzekano na nieporęcznego pada, duże rozmiary, hałaśliwość i nie za wiele dobrych gier. Początkowa wersja sprzętu miała też problemy techniczne, w tym dość awaryjny system chłodzenia. Ale wyniki sprzedaży były na tyle obiecujące, że Microsoft zdecydował się kontynuować projekt w formie Xboksa 360 (2005), który sprzedał się już znacznie lepiej – ponad 83 mln egzemplarzy. O historii X360 poczytacie w moim sporym tekście w najnowszym numerze Retro.

📅 Nie było łatwo wybrać dziś grę tygodnia – sporo kandydatów! Ale pamiętając, jak żeśmy w to godzinami cięli po sieci w Leryksie, postawiłem na Warcrafta: Orcs & Humans. Wiedzieliśmy wtedy, że to świetna strategia, ale przez głowy nam nie przeszło, że to będzie początek jednej z największych sag w historii i start uniwersum, które pokochają miliony graczy.

📅 Premiery ważniejszych gier. W tym tygodniu debiutowało sporo zacnych tytułów, zwracam uwagę na Prawo krwi – polskie Mortal Kombat, zdaje się, że to także pierwszy „pełniak” w CDA. No i Kaśka Łucznik. 🙂

08.11.1995 – Stonekeep (PC)
08.11.2000 – Delta Force: Land Warrior (PC)
08.11.2001 – Battle Realms (PC)
08.11.2002 – MechWarrior 4: Mercenaries (PC)
08.11.2005 – The Movies (PC)
09.11.1999 – The Wheel of Time (PC)
09.11.2000 – Half-Life: Counter-Strike (PC)
09.11.2001 – Etherlords (PC)
09.11.2004 – Halo 2 (Xbox)
10.11.1999 – Medal of Honor (PS)
10.11.2000 – The Operative: No One Lives Forever (PC)

11.11.1995 – Prawo krwi (PC)
11.11.1999 – Age of Wonders (PC)
11.11.2002 – Deadly Dozen: Pacific Theater (PC)
11.11.2003 – Beyond Good & Evil (PC)
13.11.1997 – Blade Runner (PC)
13.11.2001 – Star Wars: Galactic Battlegrounds (PC) 
13.11.2001 – 007: Agent Under Fire (PS2)
13.11.2001 – Metal Gear Solid 2: Sons of Liberty (PS2)
14.11.2006 – Warhammer: Mark of Chaos (PC)
15.11.2001 – Wizardry 8 (PC) 
15.11.2001 – Halo: Combat Evolved (Xbox)
15.11.2002 – Harry Potter and the Chamber of Secrets (PC)
15.11.2003 – AquaNox 2: Revelation (PC)