27.03.2024, 13:00Lektura na 3 minuty

Pierwsza fotografia czarnej dziury w centrum Drogi Mlecznej w świetle spolaryzowanym

ESO, czyli Europejskie Obserwatorium Południowe, opublikowało zdjęcie czarnej dziury w centrum Drogi Mlecznej. Tym razem Sagittarius A* widzimy w świetle spolaryzowanym.


Grzegorz „Krigor” Karaś

Czarną dziurę w centrum naszej galaktyki mogliśmy zobaczyć po raz pierwszy niecałe dwa lata temu – rzućcie okiem, fotografia robiła niesamowite wrażenie. Ten niewątpliwy sukces naukowców nie sprawił jednak, że spoczęto na laurach. Tym razem badacze, korzystając z zespołu teleskopów Event Horizon Telescope, zdołali uchwycić naszego „lokalnego” supermasywnego potwora w świetle spolaryzowanym.


Czarna dziura Sagittarius A* w świetle spolaryzowanym

Jest to o tyle kluczowe, że dzięki nowemu podejściu udało się odkryć silne i zorganizowane pole magnetyczne biegnące po spiralach od brzegu rzeczonej czarnej dziury. Tym samym stało się jasne, że Sgr A* jest pod tym względem bardzo podobny do innej, sfotografowanej w podobny sposób czarnej dziury – tej w centrum galaktyki M87. A to z kolei sugeruje, że tak mogą wyglądać wszystkie duże czarne dziury, nawet największe tego rodzaju giganty.


To, co widzimy teraz, to silne, skręcone i zorganizowane pola magnetyczne blisko czarnej dziury w centrum Drogi Mlecznej. Patrząc na Sgr A*, która ma uderzająco podobną strukturę polaryzacji do znacznie większej i potężniejszej czarnej dziury M87*, dowiedzieliśmy się, że silne i uporządkowane pola magnetyczne są kluczowym elementem tego, jak czarne dziury oddziałują z gazem i materią wokół siebie.


Sara Issaoun, NASA Hubble Fellowship Program Einstein Fellow
Czarna dziura Sagittarius A* w świetle spolaryzowanym. Foto: EHT Collaboration
Czarna dziura Sagittarius A* w świetle spolaryzowanym. Foto: EHT Collaboration

Uzyskując obrazy światła spolaryzowanego od gorącego gazu w pobliżu czarnej dziury, możemy bezpośrednio wnioskować o strukturze i sile pola magnetycznego, które napędza przepływ gazu i materii, którymi czarna dziura się odżywia i które wyrzuca. Światło spolaryzowane uczy nas dużo więcej o astrofizyce, własnościach gazu i mechanizmach, które zachodzą, gdy czarna dziura się odżywia.


Angelo Ricarte, Harvard Black Hole Initiative Fellow

Olbrzymim nakładem środków

Uzyskanie zdjęcia było trudnym przedsięwzięciem, do którego użyto sieci urządzeń o nazwie Event Horizon Telescope. Składa się na nią grupa sprzężonych ze sobą teleskopów radiowych, które wspólnie tworzą wirtualne obserwatorium wielkości Ziemi. Do stworzenia omawianej fotografii wykorzystano osiem urządzeń – największe z nich, Atacama Large Millimeter/submillimeter Array, jest umiejscowione w Chile, na znajdującej się na północy tego kraju pustyni Atakama.

ALMA jest interferometrem zbudowanym z 66 sprzężonych ze sobą anten, największe z nich mają zaś po 12 metrów średnicy. Co ciekawe, urządzenia te mogą się poruszać po wyznaczonym terenie płaskowyżu na dystansie nawet 16 km. To zaś daje naukowcom unikatowe możliwości obserwacji powiązane z tym, że możliwe jest „przybliżanie” uzyskiwanego obrazu.

Porównanie centralnych czarnych dziur galaktyk M87 i Drogi Mlecznej w świetle spolaryzowanym. Foto: EHT Collaboration

Nowa fotografia czarnej dziury jest wynikiem uzyskiwania wielu obrazów, które następnie zostały uśrednione. Naukowcy podkreślają, że tylko takie podejście mogło zaowocować sukcesem, gdyż znajdująca się w centrum Drogi Mlecznej czarna dziura jest obiektem zdecydowanie bardziej trudnym w badaniach niż serce galaktyki M87.

Fotografia otwierająca: EHT Collaboration


Czytaj dalej

Redaktor
Grzegorz „Krigor” Karaś

Gdyby mnie ktoś zapytał, ile pracuję w CD-Action, to szczerze mówiąc, nie potrafiłbym odpowiedzieć. Zacząłem na początku studiów i... tak już zostało. Teraz prowadzę działy sprzętowe właśnie w CD-Action oraz w PC Formacie. Poza tym dużo gram: w pracy i dla przyjemności – co cały czas na szczęście sprowadza się do tego samego. Głównie strzelam i cisnę w gry akcji – sieciowo i w singlu. Nie pogardzę też bijatyką, szczególnie jeśli w nazwie ma literki MK, a także rolplejem – czy to tradycyjnym, czy takim bardziej nastawionym na akcję.

Profil
Wpisów586

Obserwujących23

Dyskusja

  • Dodaj komentarz
  • Najlepsze
  • Najnowsze
  • Najstarsze