Ciekawa gromada kulista sfotografowana przez teleskop Webba

Kula gwiazd – to chyba najprostsza i najbardziej obrazowa definicja gromady kulistej. Mówiąc zaś bardziej rzeczowo, jest to zgrupowanie powiązanych ze sobą grawitacyjnie gwiazd, które razem tworzą w przestrzeni kosmicznej wyraźnie oddzielającą się sferę. Zazwyczaj gromady te liczą od stu tysięcy do miliona gwiazd, największe zaś mogą ich mieścić miliony – co czyni je podobnymi do karłowatych sferoidalnych galaktyk.

Najjaśniejszy z naszej perspektywy obiekt tego typu bez większego problemu dostrzeżemy gołym okiem – to znajdująca się na południowym niebie Omega Centauri. Z Polski można z kolei wypatrywać M13, czyli Gromadę Herkulesa. W sprzyjających okolicznościach również można ją dostrzec bez pomocy optyki, blasku jednak nabiera, gdy posłużymy się lornetką lub nawet niewielkim teleskopem. Obserwatorium Jamesa Webba sfotografowało jednak inny obiekt – NGC 6440.

Gromada kulista NGC 6440 w obiektywie teleskopu Jamesa Webba

Mrowie gwiazd – dosłownie tak to wygląda. NGC 6440 znajduje się w odległości niecałych 28 tys. lat świetlnych od Ziemi i jest daleko poza zasięgiem ludzkiego wzroku. Wyśmienita optyka teleskopu Webba pozwoliła jednak zajrzeć w jej głąb – i tym samym poprawić osiągnięcie teleskopu Hubble’a, dodając do znanej nam już mozaiki gwiazd nowe punkty. Świetne porównanie znajdziecie na udostępnionym przez NASA klipie poniżej.

Widoczna poniżej fotografia powstała przy okazji programu obserwacyjnego mającego na celu badanie gwiazd w gromadach kulistych i znajdujących się w nim pulsarów. Zgromadzone w ten sposób dane wskazują na to, że w gwiazdach gromady kulistej najprawdopodobniej zachodzi proces prowadzący do zmian w obfitości helu i tlenu. Wyniki te otwierają okno na przyszłe, dogłębne badania innych gromad, co z wykorzystaniem poprzednich teleskopów było zwyczajnie niemożliwe.

Zdjęcie w pełnej rozdzielczości 4K i formacie TIF znajdziecie tutaj – uwaga, zajmuje 108 MB. To samo, ale jako bardziej skompresowany JPG – tutaj, ledwie 9 MB. Tutaj zaś możecie zobaczyć zdjęcie tego samego obiektu z Hubble’a i Webba nałożone na siebie.

Fotografia otwierająca: ESA/Webb, NASA & CSA, P. Freire

Bonus: więcej zdjęć z kosmosu

Macie ochotę na więcej fotek i odkryć Teleskopu Jamesa Webba? Koniecznie rzućcie okiem: 

• Fabryka gwiazd

• Pijane protogwiazdy

• Rzadko występujące gwiazdy odnalezione

• Najdalsza czarna dziura

• Kosmiczny skarbiec

• Kolaż galaktyk w podczerwieni

• Gwiazdy jak z karabinu

• Analiza najdalszych galaktyk

• Zielony potwór i ogon kota w kosmosie

• Top 10 fotografii z 2023 roku