21.03.2023, 10:30Lektura na 4 minuty

Teleskop Jamesa Webba: nowe fotki

Od rozpoczęcia swej pracy teleskop Jamesa Webba uraczył nas już wieloma niesamowitymi fotografiami. Oto kolejna porcja.


Grzegorz „Krigor” Karaś

Ten największy i najpotężniejszy teleskop kosmiczny w historii człowieka został wyniesiony na orbitę w grudniu 2021 roku i od tamtej pory zbiera niezwykłe obrazy kosmosu. Więcej o jego budowie i możliwościach przeczytacie TUTAJ, tymczasem zaś rzućcie okiem na nową porcję zdjęć.


Takie tam, z kalibracji

NASA, pracując z teleskopem Webba, co jakiś czas musi robić zdjęcia „robocze” – takie, które służą przede wszystkim do kalibracji instrumentów i sprawdzenia poprawności ich pracy. Nie znaczy to jednak, że takie fotki są nieprzydatne – niekiedy wprost przeciwnie. Zdjęcie widoczne poniżej jest właśnie takim przykładem, uchwycona tu galaktyka LEDA 2046648 znajduje się miliard lat świetlnych od Ziemi w konstelacji Herkulesa, uzyskany zaś przez Webba obraz pozwolił porównać jej wygląd z bliższymi i młodszymi obiektami – tym samym przyczyniając się do poszerzenia wiedzy na temat ewolucji galaktyk.

Galaktyka LEDA 2046648
Galaktyka LEDA 2046648

Źródło: ESA/Webb, NASA and CSA, A. Martel


Gwiazda Wolfa-Rayeta

Ta duża i bardzo gorąca gwiazda Wolf-Rayet 124 jest oddalona od nas o 15 tys. lat świetlnych i  znajduje się w gwiazdozbiorze Strzelca. Ma masę 30 razy większą od Słońca i do tej pory odrzuciła materię równą masie dziesięciu Słońc. Gdy wyrzucony gaz oddala się od gwiazdy i ochładza, powstaje kosmiczny pył, który świeci w podczerwieni wykrywanej przez teleskop Webba. Pył ten może w przyszłości stać się zalążkiem innych, mniejszych obiektów, jednak ogólnie gwiazdę trudno zaliczyć do spokojnych – według badań tego typu obiekty mają bardzo rozległą i rozrzedzoną powłokę gazową, rozszerzającą się z dużą prędkością, od 1000 do 3000 km/s.

Gwiazda Wolf-Rayet 124
Gwiazda Wolf-Rayet 124

Źródło: NASA, ESA, CSA, STScI, Webb ERO Production Team


Zmrożona chmura

To obłok molekularny, czyli miejsce narodzin gwiazd i planet, w którym – dzięki teleskopowi Webba – astronomowie odnaleźli wiele „lodowych” składników. Jest tam dwutlenek węgla, amoniak i metan – czyli substancje, które mogą stać się budulcem dla życia. Co ciekawe, wymienione cząsteczki nie występują w postaci czystej – zamarzły na ziarnach pyłu znajdującego się wewnątrz obłoku. Webb po raz pierwszy udowadnia, że tego typu kosmiczny budulec może tworzyć się w lodowych odmętach obłoków molekularnych, jeszcze zanim narodzą się gwiazdy.

Obłok molekularny
Obłok molekularny

Źródło: NASA, ESA, CSA, and M. Zamani (ESA). Science: M. K. McClure (Leiden Observatory), F. Sun (Steward Observatory), Z. Smith (Open University), and the Ice Age ERS Team


Galaktyka spiralna z poprzeczką

To całkiem już nieźle znany obiekt – bo odkryta jeszcze w 1826 roku galaktyka spiralna z poprzeczką NGC 1433, znajdująca się w gwiazdozbiorze Zegara. Tym, co jest ciekawe, jest fakt, że teleskop Webba przeczesuje galaktyki spiralne w podczerwieni, tym samym ujawniając nieznane dotychczas struktury gazowo-pyłowe. Obraz jest częścią większego projektu – teleskop Webba bada w podobny sposób 19 galaktyk spiralnych.

NGC 1433
NGC 1433

Źródło: Science - NASA, ESA, CSA, and J. Lee (NOIRLab). Image processing - A. Pagan (STScI)


Mgławica Tarantula

Ten obraz powstał jako kompozycja materiałów pochodzących z dwóch teleskopów: teleskopu Jamesa Webba i operującego w zakresie promieni rentgenowskich teleskopu Chandra. Przedstawia Mgławicę Tarantula – widoczną na południowym niebie w Wielkim Obłoku Magellana, w konstelacji Złotej Ryby. To miejsce powstawania nowych gwiazd – do tego bardzo rozległe. Jest tak dużym i jasnym obiektem, że gdyby znajdowała się w takiej samej odległości od Ziemi jak skądinąd spektakularna Mgławica Oriona (zimą pod bardzo ciemnym niebem jest dostrzegalna jako przejaśnienie gołym okiem, a bez problemu zobaczycie ją przez zwykłą lornetkę), to rozciągałaby się na szerokość kątową 60 Księżyców i… w nocy rzucałaby cień.

Mgławica Tarantula
Mgławica Tarantula

Nawiasem mówiąc, fotka świetnie nadaje się na tapetę, w rozdzielczości grubo ponad 4K znajdziecie ją TUTAJ.

Źródło: NASA/CXC/Penn State Univ./L. Townsley et al.; IR: NASA/ESA/CSA/STScI/JWST ERO Production Team


Czytaj dalej

Redaktor
Grzegorz „Krigor” Karaś

Gdyby mnie ktoś zapytał, ile pracuję w CD-Action, to szczerze mówiąc, nie potrafiłbym odpowiedzieć. Zacząłem na początku studiów i... tak już zostało. Teraz prowadzę działy sprzętowe właśnie w CD-Action oraz w PC Formacie. Poza tym dużo gram: w pracy i dla przyjemności – co cały czas na szczęście sprowadza się do tego samego. Głównie strzelam i cisnę w gry akcji – sieciowo i w singlu. Nie pogardzę też bijatyką, szczególnie jeśli w nazwie ma literki MK, a także rolplejem – czy to tradycyjnym, czy takim bardziej nastawionym na akcję.

Profil
Wpisów563

Obserwujących23

Dyskusja

  • Dodaj komentarz
  • Najlepsze
  • Najnowsze
  • Najstarsze